May 23, 2014

Bookcrossing : Πού πάνε τα βιβλία όταν φεύγουν από εμάς ;

Πού πάνε τα βιβλία όταν φεύγουν από εμάς; Κάπου είχα ακούσει, κάποια στιγμή, για τύπους που αφήνουν βιβλία σε στάσεις λεωφορείων και πάρκα, για να τα βρούν άλλοι τύποι και να τα διαβάσουν και μετά να τα αφήσουν πάλι στη στάση ή στο πάρκο και πάλι από την αρχή.
Τελικά, έμαθα ότι αυτό το πράγμα έχει όνομα, λέγεται bookcrossing και υπάρχει από το 2001. Τότε το είχε σκεφθεί ο Ron Hornbaker, ο οποίος έψαχνε έναν τρόπο να μοιραστεί τα αγαπημένα του βιβλία με άλλους και, κυρίως, να γνωρίσει τα αγαπημένα βιβλία των άλλων. Χωρίς να χρειαστεί τη συνδρομή του ΔΝΤ.
Άνοιξε μία απλή ιστοσελίδα και ζητούσε από βιβλιοφάγους να «απελευθερώνουν» τα διαβασμένα βιβλία τους στη ζούγκλα της πόλης και να δηλώνουν τα ακριβή σημεία, ώστε να μπορούν άλλοι βιβλιοφάγοι να τα βρίσκουν.
Οι αναγνώστες λάτρεψαν την ιδέα και ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό - εκφράζοντας και το αιώνιο ρητορικό ερώτημα «μα πώς δεν το είχαμε σκεφθεί!». (Η αλήθεια είναι ότι βοήθησε και λίγο το Internet).

Η κοινότητα των bookcrossers αναπτύχθηκε εντυπωσιακά και εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο. Τόσο, ώστε το 2004 το περίφημο λεξικό της Οξφόρδης συμπεριέλαβε το ‘bookcrossing’ στα λήμματά του.
Όπως ήταν φυσικό, προέκυψε και ο απαραίτητος αντίλογος, εκ μέρους των εκδοτών, οι οποίοι έβλεπαν να γεννιέται ένα τέρας που θα αφάνιζε τις πωλήσεις και θα καταβρόχθιζε τα κέρδη τους. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Αυτό που έκανε το bookcrossing ήταν να ανοίξει κι άλλο την όρεξη των βιβλιοφάγων. Η «απελευθέρωση» των βιβλίων τους έφερνε σε επαφή με νέους τίτλους και συγγραφείς, ενώ κάποιοι φανατικοί αγόραζαν βιβλία σε πολλά αντίτυπα για να είναι πιο αποτελεσματική η διάδοση. Τον Μάρτιο του 2012, το bookcrossing.com έφθασε το 1.000.000 μέλη παγκοσμίως.
Στην Ελλάδα – που αγαπά να μισεί το διάβασμα – το bookcrossing έφθασε μαζί με την κρίση και, μάλλον, με τη μορφή της ανάγκης. Ας είναι. Το ελληνικό bookcrossing συμβαίνει στο Ash in Art, στην περιοχή Κυνοσάργους και φυσικά στο Internet, στο bookcrossing.com. 

Οι Έλληνες αναγνώστες μπορούν να ευχαριστούν και να ευλογούν τον κύριο Hornbaker που τους δίνει την ευκαιρία να διαβάσουν βιβλία χωρίς να ξοδέψουν ούτε ένα ευρώ. Πολύ σημαντικό είναι αυτό, ιδίως όταν πολλοί ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι εξακολουθούν να αγνοούν αυτό που λέγεται ‘paperback’ και επιμένουν σε πολυτελείς εκδόσεις των 20 ευρώ


Το Bookcrossing αγαπάει το βιβλίο. Προσέξτε, δεν αγαπάει το καλό βιβλίο μόνο, αγαπάει το βιβλίο σαν αγαθό, σαν μια από τις ομορφότερες εκφάνσεις του πολιτισμού. Ακόμα, το BC αντιπαθεί το ότι το βιβλίο έχει καταντήσει απλά ένα θέμα ιδιοκτησίας, ένα ακόμη μέσο για να διακοσμούμε τα σπίτια μας. Έτσι, αυτά τα δύο συμπλέκονται.

Η κοινότητα του BC (γιατί η πολύ ισχυρή και δεμένη κοινότητα φτιάχνει το BC και όχι το αντίθετο) έχει να κάνει μια συγκεκριμένη πρόταση λοιπόν, σε σχέση με τα παραπάνω: Μην αφήνετε τα βιβλία να σκονίζονται στις βιβλιοθήκες σας. Αφήστε τα ελεύθερα, να αποφασίσει η τύχη ποιός θα είναι ο επόμενος αναγνώστης τους. Εδώ έρχεται το μήνυμα στο μπουκάλι που ανέφερα νωρίτερα.

Σίγουρα υπάρχουν πολλά βιβλία στα ράφια μας, που ποτέ δε θα ξαναδιαβάσουμε. Γιατί δε μας άρεσαν, γιατί η δεύτερη φορά δεν είναι ποτέ όπως η πρώτη, γιατί ίσως δεν έχουμε το χρόνο, μέσα στη μεγάλη ποσότητα και ποικιλία της σύγχρονης εκδοτικής παραγωγής. Ή σίγουρα υπάρχουν ακόμα τόσα βιβλία με τα οποία έχουμε περάσει ευχάριστες ώρες, έχουμε συγκινηθεί ή χαμογελάσει, τα οποία όμως δε μπορούμε να συζητήσουμε με κανέναν, γιατί απλά κανείς γνωστός μας δεν τα έχει διαβάσει.

Το Bookcrossing έρχεται εδώ και λέει "απελευθερώστε τα". Γιατί; Μα, στην πρώτη περίπτωση, το δικό μας σκουπίδι μπορεί να είναι ο θησαυρός κάποιου άλλου! Και, στη δεύτερη περίπτωση, θα έχουμε μοιραστεί την εμπειρία του βιβλίου με έναν καινούργιο αναγνώστη! Και μετά, εκείνος που θα το βρει, να κάνει το ίδιο: Να το αφήσει ελεύθερο για να το βρει ο επόμενος αναγνώστης του και ούτω καθεξής...

Να λοιπόν γιατί δεν είναι ξεκάθαρη η απάντηση στην ερώτηση "Τι είναι το Bookcrossing". Είναι μια κοινότητα που αγαπάει το βιβλίο; Ένα internetικό παιχνίδι; Μια μορφή ακτιβισμού; Μερικοί ρομαντικοί τύποι που αφήνουν βιβλία δεξιά κι αριστερά; Μια ιδιότυπη μορφή ανακύκλωσης; Μάλλον όλα αυτά ταυτόχρονα.

Ακόμα, είναι η χαρά του release (όταν αφήνω ένα βιβλίο), του hunting (όταν "κυνηγάω" ένα βιβλίο που άφησε άλλος) και κυρίως του catch (όταν άλλος βρίσκει το δικό μου βιβλίο, ιδίως αν δεν ανήκει ήδη στα μέλη του BC). Ξέρω πως μπορεί να φαίνεται μικρό ή ανόητο, αλλά περιμένετε μέχρι να γίνει catch ένα δικό σας βιβλίο!

No comments:

Jazz Music

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Popular Music